Tết Trung Thu theo Âm lịch là ngày Rằm Tháng Tám hàng năm. Đây là ngày Tết của trẻ em, còn được gọi là “Tết trông Trăng”. Trẻ em rất mong đợi được đón tết này vì thường được người lớn tặng đồ chơi, thường là đèn ông sao, mặt nạ, đèn kéo quân, súng phun nước… rồi bánh nướng, bánh dẻo. Vào ngày này, người ta tổ chức bày cỗ, trông trăng. Thời điểm trăng lên cao, trẻ em sẽ vừa múa hát vừa ngắm trăng phá cỗ. Ở một số nơi, người ta còn tổ chức múa lân, múa sư tử để các em vui chơi thỏa thích.

Tập tục xưa của người Việt vào Tết Trung thu được ghi lại ngắn gọn trong "Việt Nam phong tục" của Phan Kế Bính như sau: “Ba ngày làm cỗ cúng gia tiên, tối đến bày cỗ thưởng nguyệt. Đầu cỗ là bánh mặt trăng và dùng nhiều thứ bánh trái hoa quả, nhuộm các màu các sắc sặc sỡ xanh, đỏ, trắng, vàng. Con gái hàng phố thi nhau tài khéo, gọt đu đủ thành các loại hoa nọ hoa kia, nặn bột làm con tôm con cá coi cũng đẹp”.

Những người con dân Việt Nam hiện nay đã và đang sở hữu những nét văn hóa, truyền thống và tục lệ xưa. Nhưng liệu chúng ta đã biết về nguồn gốc những tục lệ xưa chưa? Hôm nay hãy cùng Baby Autoru tìm hiểu về các tục lệ đêm Trung Thu, sau đó hãy kể cho các bé nghe để lưu giữ nét văn hóa này nhé!

Ngắm trăng (Thưởng Nguyệt)

Ngắm trăng vào Rằm Tháng Tám là phong tục được lưu truyền của người xưa. Vào Tết trung Thu, người dân sẽ đổ ra đường, tìm đến những địa điểm dễ dàng chiêm ngưỡng ánh trăng nhất để nghênh đón trăng lên. Trong quan niệm truyền thống, ánh trăng là biểu hiện của sự sum vầy, trọn vẹn, của gia đình và quê hương.

Sau khi quay quần cùng ăn bánh Trung Thu, các gia đình sẽ sum vầy trên ban công, mái nhà, hay tìm đến các đỉnh núi, đỉnh tháp, chờ khoảnh khắc trăng lên.

Một số gia đình vẫn còn lưu lại truyền thống thờ ánh trăng: đặt những bàn thờ bày đủ loại trái cây trước cửa nhà, hướng về phía Mặt Trăng đang mọc để cầu yên ấm và an lành cho gia tộc.

Tục treo đèn bày cỗ

Theo Phan Kế Bính trong sách Việt Nam phong tục, vào ngày sinh nhật của vua Đường Minh Hoàng, truyền cho người dân khắp nơi treo đèn và bày tiệc ăn mừng, từ đó thành tục.

Mâm cỗ Trung Thu thông thường hình con chó được làm bằng tép bưởi,gắn 2 hạt đậu đen làm mắt. Xung quanh có bày thêm hoa quả và những loại bánh nướng, bánh dẻo thập cẩm hoặc là loại bánh chay có hình lợn mẹ với đàn lợn con béo múp míp, hoặc hình cá chép là những hình phổ biến. Hạt bưởi thường được bóc vỏ và được xiên vào những dây thép, phơi khô từ 2-3 tuần trước khi đến hôm rằm, và đến đêm Trung Thu, những sợi dây bằng hạt bưởi được đem ra đốt sáng.

Những loại quả, thức ăn đặc trưng của dịp này là chuối và cốm, quả thị, hồng đỏ và hồng ngâm màu xanh, vài quả na dai…và bưởi là thứ quả không thể thiếu được. Đến khi trăng lên tới đỉnh đầu chính là giây phút phá cỗ, mọi người sẽ cùng thưởng thức hương vị của Tết Trung Thu.

Hát trống quân

Tết Trung thu ở miền Bắc còn có tục này. Từ đời vua Quang Trung, khi ông đem quân ra Bắc, nhiều quân sĩ cảm thấy nhớ nhà. Vua mới bày ra một cách là cho đôi bên giả làm trai gái, hát đối đáp với nhau để quân sĩ đỡ nhớ nhà. Có đánh trống làm nhịp, nên được gọi là trống quân.

Ðôi bên nam nữ vừa hát đối đáp với nhau, vừa đánh nhịp vào một sợi dây gai hoặc dây thép căng trên một chiếc thùng rỗng, bật ra những tiếng “thình thùng thình” làm nhịp cho câu hát. Những câu hát theo vần, theo ý hoặc hát đố có khi có sẵn, có khi lúc hát mới ứng khẩu đặt ra.

Cuộc đối đáp trong những buổi hát trống quân rất vui và nhiều khi gay go vì những câu đố hiểm hóc. Trai gái dùng điệu hát trống quân để hát trong những đêm trăng rằm, nhất là vào rằm tháng tám. Trai gái hát đối đáp với nhau vừa để vui chơi vừa để kén chọn bạn trăm năm. Người ta dùng những bài thơ làm theo thể thơ lục bát hay lục bát biến thể để hát.

Múa sư tử (múa lân)

Vào dịp Tết Trung Thu có tục múa Sư tử còn gọi là múa Lân. Người Hoa hay tổ chức múa lân trong dịp Tết Nguyên Đán. Người Việt lại đặc biệt tổ chức múa Sư Tử hay Múa Lân trong dịp Tết Trung Thu. Con Lân tượng trưng cho điềm lành. Người ta thường múa Lân vào hai đêm 14 và 15. Ðám múa Lân thường gồm có một người đội chiếc đầu lân bằng giấy và múa những điệu bộ của con vật này theo nhịp trống. Ðầu lân có một đuôi dài bằng vải màu do một người cầm phất phất theo nhịp múa của lân. Ngoài ra còn có thanh la, não bạt, đèn màu, cờ ngũ sắc, có người cầm côn đi hộ vệ đầu lân… Ðám múa Lân đi trước, người lớn trẻ con đi theo sau. Trong những ngày này, tại các tư gia thường có treo giải thưởng bằng tiền ở trên cao cho con lân leo lên lấy.

Trẻ em thì thường rủ nhau múa Lân sớm hơn, ngay từ mùng 7 mùng 8 và để mua vui chứ không có mục đích lĩnh giải. Tuy nhiên có người yêu mến vẫn gọi các em thưởng cho tiền. Ngoài ý nghĩa vui chơi cho trẻ em và người lớn, Tết Trung Thu còn là dịp để người ta ngắm trăng tiên đoán mùa màng và vận mệnh quốc gia. Nếu trăng thu màu vàng, năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ. Nếu trăng thu màu xanh hay lục, năm đó sẽ có thiên tai. Nếu trăng thu màu cam trong sáng thì đất nước sẽ thịnh trị.

Tục rước đèn

Hằng năm, cứ mỗi dịp trung thu đến, ở khắp nơi đều rộn lên không khí tưng bừng, tươi vui. Nhà nhà, người người đều háo hức chuẩn bị đèn lồng, đặc biệt là các em nhỏ rất thích vui chơi, múa hát, rước đèn ông sao. Người lớn không chỉ mua những món đồ chơi để tặng cho trẻ nhỏ mà còn làm những mâm cỗ để cùng các em vui chơi, quây quần bên nhau dưới ánh trăng rằm.

Tương truyền rằng, trong đời vua Tống Nhân Tông có một con chép vàng, tu luyện thành tinh và có thể biến hóa thành người để trêu chọc phụ nữ, làm những việc xấu hãm hại người khác. Dân tình ở khắp nơi đều hoang mang lo sợ, không biết giải quyết ra sao thì được may mắn được Bao Công bày cho một kế sách. Muốn tiêu diệt được quỷ cá thì mọi nhà đều phải treo đèn Cá Chép và các loại gia súc, gia cầm khác nhau ở trước cửa để cho quỷ cá sợ hãi không dám đến nhũng nhiễu. Kể từ đó trở đi, cứ đến rằm tháng tám, nhà nhà để treo các loại đèn khác nhau và thả đèn cá chép xuống ao hồ và cho trẻ em rước đèn ông sao dưới ánh trăng bình yên, tươi đẹp.

Qua bài viết này, hẳn các mẹ và các bé đã hiểu rõ hơn về các tục lệ trong dịp Rằm Tháng Tám. Ngoài ra, Bạn cũng có thể tìm hiểu Sự tích Trung Thu và Nguồn gốc đêm Trung Thu ở các bài viết trước hoặc Ý nghĩa tết Trung Thu ở các bài viết sau.

Để nhận thêm những thông tin, kiến thức, kinh nghiệm,... trong việc chăm sóc và nuôi dạy con trẻ, Quý vị vui lòng theo dõi và liên hệ Baby Autoru theo thông tin bên dưới:

TƯ VẤN TRỢ GIÚP ONLINE

• Hotline: 0939 20 39 10

• Email: autoru.vn@gmail.com

• Website: www.babyautoru.com

ĐỊA CHỈ

• Cửa hàng: 62 Nguyễn Bá Tuyển, Phường 12, Quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh

• Kho hàng: 22 Trịnh Thị Miếng, ấp Trung Đông, xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh